Uzayan Tırnaklar Enfeksiyona Neden Oluyor!

Büyükbaş Hayvanlarda ayak hastalıklarının süt veriminde düşme, döl tutmama, yavru atma gibi sorunlara neden olabileceğini vurgulayan Veteriner Hekim Hamza Biçer, hayvanda tırnak bakımı ve aşamaları hakkında bilgi verdi.
Bu haftaki röportajımızın konuğu olan Biçer, büyükbaş hayvanlarda tırnak bakımı ile ilgili sorularımızı yanıtladı.
Tırnak uzaması büyükbaş hayvanlarda nasıl bir etki gösterir?
Hayvanlarda genetik, beslenme, rutin bakım, ahır şartları ve zemin nedeninden dolayı tırnaklarda uzama görülür. Genellikle içerisinde bulunduğumuz durumdan yola çıkacak olursak, ahırda beslenen hayvanlarda tırnak uzaması sıkça görülmektedir. Bunun nedeni doğal ortamda beslenmeyen ve ahırda beslenen hayvanların tırnaklarının aşınma gibi bir durumu olmamasıdır. Buna bağlı olarak ahırda beslenen büyükbaş hayvanlarda tırnak bakımı ve kontrolü yapılması gerekmektedir. Tırnak bakımı büyükbaş hayvanlarda sağlık açısından oldukça önemlidir. Büyükbaş hayvanlarda oluşan tırnak bozuklukları ve topallıklar çeşitli hastalıkları beraberinde getirmektedir. Ayrıca büyükbaş hayvancılık ile uğraşanlar tırnak bakımı yapmadığı zaman ekonomik olarak kayıp yaşamaktadır. Büyükbaş hayvanlarda kilo çok önemli bir etkendir. Tırnak bakımının yapılmadığı süre boyunca hayvan kilo kaybetmeye başlar, süt verimi azalır ve birçok sığır erkenden damızlıktan ayrılır.
Kesim işleminde dikkat edilmesi gereken husus nedir?
Boğalarda tırnak kesimi yılda üç veya dört kez yapılmalıdır. Bunun nedeni tırnak bakımı ve hayvanın ayak sağlığı aşım kabiliyeti ile yakından ilişkilidir. Büyükbaş hayvanlarda aşırı uzun ve kalın bir tırnağın kesimi oldukça basit bir işlemdir. Tırnak ucu ve yüzey kısmının bölümleri tırnak kerpeteni ile alınır. Daha sonra tırnak makası yardımı ile fazlalıklar kesilir. Tırnak kesimi sırasında tırnağı biraz uzun bırakmak daha iyidir. Aşırı kesim sonucunda canlı dokuya zarar verebilirsiniz. Canlı dokuya zarar verdiğiniz zaman kanama başlar ve enfeksiyon riski ile karşı karşıya gelebilirsiniz. Bu da hayvanda ölümcül hastalıklara yol açabilir.
Erken teşhis ve zamanında yapılan bakımının önemi nedir?
Pek çok işletmede hayvanların tırnak bakımı göz ardı edilmektedir. Genellikle tırnak rahatsızlıkları ilk başladığı andan 2-3 hafta sonrasında bizim gözümüzle fark edebileceğimiz aksamalar şeklinde kendini göstermektedir. Başlıca ayak hastalıkları tırnak çatlakları, tırnak düşmesi ve tırnak kalınlaşması, tırnak taban hastalıkları taban ezikliği, taban ülserleri ve ökçe aşınması, tırnaklar arasındaki deri kısmın hastalıkları laminitisler, kıl torbası yangıları, tırnak arası yaralar, eklem şişmeleri, tendonların ayak bağlarının zedelenmesidir. Erken teşhis ve zamanında yapılan bakımın bu yönden ne kadar önemli olduğu göz ardı edilmemelidir. Tırnak hastalıkları çok acı verdiği için hayvanda üzerine basamama dolayısıyla da topallama, şişlik, iltihap, ateş şeklinde kendini göstermektedir. Acı çeken hayvan iştahsız olur yem yemek istemez, huzursuz ve sıkıntılıdır. Bunların birleşimi ile yem yemeyen inek süt üretemeyeceği için süt veriminde düşme, döl tutmama, yavru atma gibi sorunlar birbirini izleyecektir.
Tedavi süreci nasıl olmalıdır?
Tırnak bakımında işlem sırası genelde 3 aşamadır. Ancak problem varsa bir veterinerin muayene etmesi hastalığın ayak sağlığının korunmasında çok önemlidir. İç tırnak ön uzunluğunu 7.5 cm’ye kısaltın ve tırnak tabanın yerden 5-7 mm yükseklikte olmalıdır. Dış ve iç tırnak mümkün olduğunca aynı uzunluk ve yükseklikte olmalıdır. Taban hafif eğimli olup bu şeklin korunması gerekir. Tırnak bakımı yapılırken ayak tabanı ve tırnak arasındaki hassas deri kısmı ayrıca ve dikkatli bir şekilde kontrol edilmelidir. Bu kısımda iltihap, yara veya yabancı cisim batması gibi problemler olabilir. Bunun dışında, tırnağa alt taraftan bakıldığında tırnağın arka kısmında yer alan topuğun taban kısmı vücut ağırlığının büyük bir kısmını taşıdığı için bu kısmın güçlendirilmesine dikkat edilmelidir. İki tırnak arasında yer alan kılsız deri kısım ise kirli ahır zemini ile sürekli temas halinde olduğu için havasız ve ıslaktır. Bu nedenle hastalıklara hassas olup kötü koku, yumuşaklık veya iltihaplı durum olup olmadığı kontrol edilmelidir…