Sofraların vazgeçilmezi olan yumurta, artan fiyatlar nedeniyle sofralardan uzaklaşmaya başladı. Yem, enerji, ambalaj ve nakliye gibi maliyetlerin artması ile birlikte kolisi 60 -75 TL arasında satılan yumurta neredeyse her hafta zamlardan nasibini alıyor.
Son 2 aydır ciddi anlamda büyük artış yaşanan Yumurta fiyatlarına zam üstüne zam geldi. Vatandaş, bir yılda yüzde yüzden fazla zamlanan yumurtanın yanına yaklaşamaz oldu.
PAZARDA KIRIK VE KİRLİ YUMURTA DÖNEMİ
Yumurtanın tanesi 2,5 TL’ye kadar çıkarken, vatandaş en ucuz yumurtayı alabilmek için pazar Pazar, market market geziyor. Fiyatının düşük olması nedeniyle vatandaşın en çok tercih ettiği yumurta 35-40 TL arasında değişe fiyatıyla kırık yumurta olurken, onu koli fiyatı 45-50 TL arasında değişen kirli yumurtalar takip ediyor. Tavuk dışkısının bulaşmadığı temiz yumurtalara ise vatandaş yaklaşamıyor.
Bir dönem pazarda oldukça fazla satılan çift sarılı yumurtalar fiyatı nedeniyle neredeyse piyasadan tamamen kalkarken, büyük boy yumurtalar 80 – 85 TL arasında olması nedeniyle vatandaşın ilgisini çekmiyor.
ÜRETİCİ İSE MALİYETTEN DERTLİ!
TEPGE, TÜİK ve BESD-BİR verilerine göre; Dünyada artan fiyatlara Dolar/TL’deki yükseliş de eklenince yumurtalık tavuk yemi fiyatları 2022’de yüzde 201 yükseldi. Yumurta üretimi maliyetinin yüzde 68’ini oluşturan yem fiyatlarındaki yükselişe, elektrikteki yüzde 140’lık, motorindeki yüzde 125’lik ve işgücü maliyetlerindeki ortalama yüzde 80’lik artışlar eklenince yumurta satış fiyatındaki yüzde 180’e yakın zam kaçınılmaz hale geldi. Ortalama yumurta fiyatı bu yıl 0.92 liradan 2.5 liraya yükseldi. Bugünkü fiyatlarla yılda ortalama 191 yumurta tüketen vatandaşların bu temel gıda için yaptığı yıllık harcama 302 TL yükseldi.
Doğu Anadolu’da kanatlı hayvan üretiminin en fazla olduğu il olan Malatya’da tavuk yetiştiricileri yem maliyetlerinin yüksek olmasından yakınıyor. Artan maliyetler nedeniyle yumurtlayan tavukların kesime gittiğini belirten üreticiler, kış aylarında buna bağlı olarak fiyatların yükselmeye devam edebileceğine dikkat çekiyor.
Yumurtalık yem fiyatları 2021 sonunda ton başına 3.312 lirayken eylül sonu itibarıyla 9.980 liraya yükseldi. Yem fiyatlarında soya fasulyesi, mısır gibi emtia fiyatlarındaki değişimler önemli rol oynuyor. Bu ürünlerde küresel olarak dolar bazında yüzde 30’u aşan yükselişler yaşandı. Rusya-Ukrayna savaşı odaklı emtialar yanında enerjide de maliyetler artınca küresel yem fiyatlarında sert artışlar kaydedildi.
>>> Ebubekir Atilla – Sonsöz Gazetesi